Τι είναι η αχαλασία του οισοφάγου και τι την προκαλεί;
Η αχαλασία του οισοφάγου είναι μια διαταραχή, που αφορά στην κινητικότητα του οργάνου. Η αιτιολογία της είναι κατά κανόνα άγνωστη. Ο οισοφάγος αδυνατεί να ολοκληρώσει τις περισταλτικές του κινήσεις, που είναι τόσο χρήσιμες για την προώθηση των τροφών στο στομάχι. Επιπλέον, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας δεν ανοίγει επαρκώς τη στιγμή που διέρχεται η τροφή, γιατί βρίσκεται σε μια κατάσταση διαρκούς σπασμού.
Εμφανίζεται κυρίως σε ηλικίες 30 – 60 ετών, με ίδια επίπτωση και στα δύο φύλλα.
Η αχαλασία θεωρείται προκαρκινωματώδης κατάσταση διότι μετά την πάροδο 15 – 25 περίπου ετών αναπτύσσεται καρκίνος του οισοφάγου σε ποσοστό 1% – 10% των ασθενών.
Συμπτώματα αχαλασίας του οισοφάγου
Συνυπάρχει η κλασσική τριάδα της νόσου:
1. Δυσφαγία. Οι ασθενείς δυσκολεύονται να καταπιούν την τροφή τους και αισθάνονται ότι αυτή κολλά σε κάποιο σημείο του οισοφάγου.
2. Αναγωγές. Επειδή οι τροφές δεν μπορούν να προωθηθούν σωστά στο στομάχι συσσωρεύονται στον οισοφάγο, με αποτέλεσμα σε κάποιες στιγμές να βγαίνουν προς τα έξω σαν μικρός έμετος. Όταν αυτό συμβαίνει και κατά τη διάρκεια του ύπνου, τότε λόγω της εισρόφησης, στον πνεύμονα δημιουργούνται με την πάροδο του χρόνου συνθήκες ανάπτυξης πνευμονίας και πνευμονικών αποστημάτων.
3. Απώλεια βάρους, λόγω της κακής θρέψης.
Διάγνωση αχαλασίας του οισοφάγου
Τα παραπάνω συμπτώματα της νόσου είναι τόσο χαρακτηριστικά που οδηγούν τον ασθενή σε αναζήτηση ιατρικής βοήθειας.
Με τον πλήρη ακτινολογικό και ακτινοσκοπικό έλεγχο σε συνδυασμό με την ενδοσκόπηση επισφραγίζεται συνήθως η διάγνωση. Με μια ειδική εξέταση που λέγεται μανομετρία επιβεβαιώνεται πλήρως η ύπαρξη της νόσου.
Θεραπεία αχαλασίας του οισοφάγου
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της αχαλασίας του οισοφάγου βασίζεται σε τρεις άξονες:
1. Φαρμακευτική θεραπεία με ειδικά φάρμακα, που συνήθως αποτυγχάνει.
2. Ενδοσκοπική παρέμβαση. Συνήθως εφαρμόζονται διαστολές που έχουν σκοπό να διευρύνουν τη διάμετρο του Κατώτερου Οισοφαγικού Σφιγκτήρα. Η διάρκεια ανακούφισης του συμπτωμάτων συνήθως δεν είναι ικανοποιητική. Τελευταία, χρησιμοποιείται η έγχυση τοξίνης της αλλαντιάσεως (botox) με αποτέλεσμα την παράλυση του σφιγκτήρα και τη βελτίωση της κατάποσης. Και εδώ όμως η ανακούφιση είναι προσωρινή.
3. Χειρουργική επέμβαση. Αποτελεί την οριστική αντιμετώπιση της νόσου. Η επέμβαση ονομάζεται λαπαροσκοπική μυοτομή κατά Heller και σε κάποιες περιπτώσεις συνοδεύεται από λαπαροσκοπική θολοπλαστική κατά Dor ή Toupet. Θεωρείται η επέμβαση εκλογής για τη νόσο, ενώ η αντίστοιχη ανοικτή επέμβαση έχει πλέον εγκαταλειφθεί.
Με ελάχιστες σε μέγεθος τομές, 5 χιλιοστών, εισέρχονται στην κοιλιά το λαπαροσκόπιο και τα ειδικά λαπαροσκοπικά εργαλεία. Στη συνέχεια κάνουμε μια τομή στον μυϊκό χιτώνα του οισοφάγου (λίγων εκατοστών), και αν κριθεί απαραίτητο η επέμβαση συνοδεύεται από μια πλαστική του θόλου του στομάχου γύρω από τον κατώτερο οισοφάγο.
Η επέμβαση διαρκεί 1 – 2 ώρες. Την επόμενη ημέρα ο ασθενής λαμβάνει εξιτήριο και επανέρχεται συντομότατα στις καθημερινές του συνήθειες απαλλαγμένος από τα βασανιστικά συμπτώματα της νόσου του.