Η ελάχιστα τραυματική χειρουργική έχει κερδίσει ιδιαίτερο έδαφος μετά την τρομερή επιτυχία και παγκόσμια αποδοχή της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής.
Μετά την ασφαλή διενέργεια των περισσότερων παθήσεων της κοιλιάς με αυτή την επαναστατική, για τα δεδομένα της χειρουργικής του 20ου αιώνα, τεχνική, η λαπαροσκόπηση ανοίγει πραγματικά νέους ορίζοντες στη μοντέρνα αντιμετώπιση σχεδόν όλων των παθήσεων του παχέος εντέρου και του ορθού.
Τι είναι η κολεκτομή
Είναι η εκτομή, δηλαδή η αφαίρεση με χειρουργική μέθοδο, τμήματος ή και όλου του κόλου. Το κόλον είναι το παχύ έντερο, που αποτελεί και το κατώτερο τμήμα του πεπτικού σωλήνα.
Το κόλον καταλήγει στο ορθό, όπου αποθηκεύονται παροδικά τα κόπρανα, πριν την αποβολή τους από το σώμα μέσω του πρωκτού. Μέσα στο παχύ έντερο απορροφάται νερό και τα υπολείμματα των άπεπτων τροφών μετατρέπονται σταδιακά σε κόπρανα.
Μειονεκτήματα κλασσικών κολεκτομών
Αν και ριζικές και απόλυτα θεραπευτικές, οι κλασσικές «ανοικτές» κολεκτομές είναι ιδιαίτερα διεισδυτικές επεμβάσεις, διότι, τις περισσότερες φορές, ο χειρουργός είναι αναγκασμένος να εισέλθει στην κοιλιά μέσω μιας μεγάλης τομής και να αναμοχλεύσει πολλά από τα σπλάγχνα, που βρίσκονται μέσα σε αυτή. Έτσι το «χειρουργικό τραύμα» είναι σημαντικό.
Οι ασθενείς αντιμετωπίζουν μια συχνά μεγάλη και δύσκολη περίοδο ανάρρωσης. Η μετεγχειρητική παραμονή τους στο νοσοκομείο είναι κατά μέσο όρο 5-8 ημέρες και, συνήθως, απαιτείται μια περίοδος ανάρρωσης 6 εβδομάδων.
Πλεονεκτήματα λαπαροσκοπικής κολεκτομής
Στις λαπαροσκοπικές κολεκτομές, ο χειρουργός κάνει 4 ή 5 μικρές τομές, μισό εκατοστό η καθεμιά, και όλη η επέμβαση γίνεται μέσα από στενούς σωλήνες, από όπου εισάγονται τα εξειδικευμένα λαπαροσκοπικά χειρουργικά εργαλεία.
Το λαπαροσκόπιο, που είναι ένα μικροσκοπικό τηλεσκόπιο συνδεδεμένο με μια βιντεοκάμερα εισέρχεται μέσα από έναν από αυτούς τους σωλήνες και επιτρέπει στο χειρουργό να παρακολουθεί μια μεγεθυμένη εικόνα των εσωτερικών οργάνων του ασθενούς στην οθόνη μιας τηλεόρασης.
Μία από τις μικρές τομές μεγαλώνει 2-3 εκατοστά στο τέλος της επέμβασης προκειμένου να αφαιρεθεί το τμήμα του κόλου που έχει εκταμεί και να ολοκληρωθεί, έτσι, η επέμβαση.
Ο μικρότερος μετεγχειρητικός πόνος, ο λιγότερος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο, η ταχύτερη επιστροφή σε μια δίαιτα στερεής τροφής, η γρηγορότερη λειτουργία του εντέρου, η σύντομη επιστροφή στις συνηθισμένες δραστηριότητες, τα καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα και το μικρότερο χειρουργικό τραύμα με τη διατήρηση της καλής ανοσολογικής κατάστασης του ογκολογικού ασθενούς.
Εξάλλου ας μην ξεχνάμε τι έγραψε ένας μεγάλος χειρουργός στις αρχές του 20ου αιώνα: «Όσο πιο προσεκτικοί, ήπιοι και ευγενικοί είναι οι χειρουργικοί χειρισμοί, τόσο λιγότερος είναι ο μετεγχειρητικός πόνος του ασθενούς, πιο σύντομη η ανάρρωσή του, πιο ομαλή η επούλωση των τραυμάτων του και λιγότερο επώδυνη η ανάμνηση της χειρουργικής επέμβασης».
Προετοιμασία λαπαροσκοπικής κολεκτομής
Η διάγνωση των περισσότερων ασθενειών του κόλου γίνεται με την κολονοσκόπιση και το βαριούχο υποκλυσμό. Με αυτές εκτιμάται το εσωτερικό του παχέος εντέρου.
Η αξονική τομογραφία κοιλίας αποδεικνύεται συχνά μια πολύ χρήσιμη μέθοδος. Το πιο σύγχρονο τεχνολογικό επίτευγμα των απεικονιστικών μεθόδων του παχέος εντέρου είναι αναμφισβήτητα η αξονική κολονογραφία (Virtual Colonoscopy), με την οποία μπορεί να ελεχθεί το εσωτερικού του οργάνου, χωρίς ο ασθενής να υποβληθεί στην όχι πάντα άνετη και ευχάριστη εξέταση της κολονοσκόπησης.
Όπως και πριν από κάθε χειρουργική επέμβαση, οι κατάλληλες αιματολογικές εξετάσεις, το ηλεκτροκαρδιογράφημα και η ακτινογραφία θώρακος είναι απαραίτητες.
Σε κάθε μεγάλη επέμβαση του παχέος εντέρου, το κόλον και το ορθό πρέπει να είναι τελείως άδειο πριν από την επέμβαση. Οι ασθενείς πρέπει να πιούν μια μεγάλη ποσότητα καθαρτικού υγρού την προηγούμενη της επέμβασης. Αυτός ο μηχανικός καθαρισμός του εντέρου μπορεί, σήμερα να γίνει στο σπίτι και ο ασθενής να εισαχθεί στο νοσοκομείο, έτοιμος, το πρωί πριν από το χειρουργείο.
Πότε γίνεται μία λαπαροσκοπική κολεκτομή
Οι ενδείξεις της λαπαροσκοπικής κολεκτομής είναι οι ίδιες με αυτές της ανοικτής μεθόδου. Κάθε καλοήθης πάθηση του παχέος εντέρου, όπως εκκολπωματίτιδα, πολύποδες, ελκώδης κολίτιδα, πρόπτωση του ορθού και άλλες μπορούν να αντιμετωπιστούν λαπαροσκοπικά.
Κακοήθειες παχέος εντέρου / Καρκίνος
Αν και τα πρώτα χρόνια της εφαρμογής των λαπαροσκοπικών επεμβάσεων στο παχύ έντερο, δηλαδή έως τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι χειρουργοί απέφευγαν τις λαπαροσκοπικές επεμβάσεις για τον καρκίνο, πρόσφατες μεγάλες, πολυκεντρικές έρευνες από την Αμερική, την Ευρώπη και την Αυστραλία αποδεικνύουν ότι οι λαπαροσκοπικές κολεκτομές είναι εξίσου αποτελεσματικές ογκολογικά και επιτυγχάνουν ριζική εκτομή των κακοήθων όγκων.
Περιπτώσεις που μια κολεκτομή δεν μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά
Ασθενείς με πολύ βαριά ανεπάρκεια του καρδιαναπνευστικού τους συστήματος μπορεί να μην είναι υποψήφιοι για τη διενέργεια μιας μεγάλης λαπαροσκοπικής επέμβασης.
Σε ένα μικρό αριθμό ασθενών η λαπαροσκοπική μέθοδος μπορεί να μην είναι δυνατόν να ολοκληρωθεί και να χρειαστεί η μετατροπή της σε ανοικτή.
Παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες για κάτι τέτοιο είναι η παχυσαρκία, το ιστορικό προηγούμενης επέμβασης στην κοιλιά, που έχει δημιουργήσει πολλές συμφύσεις, η αδυναμία ύπαρξης καθαρής εικόνας των οργάνων και αιμορραγικά προβλήματα κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
Μετά την επέμβαση
Ο ασθενής σηκώνεται και περπατά την επόμενη κιόλας ημέρα. Αυτό μειώνει τους μυϊκούς πόνους και βοηθά σημαντικά την αναπνευστική λειτουργία. Την τρίτη μετεγχειρητική ημέρα σιτίζεται με μαλακή τροφή και εξέρχεται από το νοσοκομείο. Είναι έτοιμος να επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες (μπάνιο, οδήγηση, εργασία, σεξουαλικές δραστηριότητες) σε δέκα περίπου ημέρες.
